Lễ hội Quán Thế Âm là một trong những lễ hội có quy mô bậc nhất ở Đà Nẵng nói riêng và cả nước nói chung. Đây là lễ hội văn hóa thường niên diễn ra vào ngày 19/2 âm lịch được đông đảo khách du lịch Đà Nẵng tham gia.
Địa điểm tổ chức là khu du lịch Ngũ Hành Sơn của thành phố Đà Nẵng. Quay ngược dòng thời gian lịch sử, Lễ hội Quán Thế Âm này tổi chức lần đầu ở năm 1960, nhân ngày khánh thành tượng Bồ Tát Quán Thế Âm tại động Hoa Nghiêm thuộc ngọn Thuỷ Sơn, phía Tây Ngũ Hành Sơn.
Hai năm sau đó, lễ hội này lại được dịp tổ chức lúc khánh thành chùa Quan Âm tại động Quan Âm, đây chính là nơi được người dân địa phương phát hiện một khối thạch nhũ có hình tượng Phật Bà Quán Thế Âm.
Khoảng thời gian sau đó, vì nhiều lý do khác nhau mà Lễ hội Quán Thế Âm Đà Nẵng không được tổ chức trong một thời gian khá dài. Mãi cho đến ngày 19/2 âm lịch năm Tân Mùi, tức là ngày vía đức Phật bà Quan Thế Âm vào năm 1991, lễ hội này mới được khôi phục trở lại và ngày càng được chính quyền thành phố quan tâm hơn, tổ chức với tầm vóc và quy mô càng lớn, nội dung cũng trở nên phong phú và đa dạng hơn so với lúc khởi đầu rất nhiều.
Thường thì lễ hội Quán Thế Âm diễn ra trong 3 ngày, bao gồm hai phần, phần lễ và phần hội. Trong phần lễ, các nội dung mang đậm màu sắc lễ nghi Phật giáo. Nếu như bạn là một tín đồ của đạo Phật thì không nên bỏ lỡ chuyến du lịch Đà Nẵng trong khoảng thời gian này để tham gia Lễ hội Quán Thế Âm.
Riêng phần lễ của lễ hội truyền thống này bao gồm 5 nội dung, theo thứ tự lần lượt như sau:
1. Lễ rước ánh sáng
Nghi lễ này thường được tổ chức vào tối ngày 18/2 âm lịch, bao gồm phần rước đuốc, rước kiệu, múa lân, múa rồng,… Các hoạt động mang ý nghĩa cầu mong ánh sáng của Phật soi đường cho chúng sinh. Trong văn hóa Phật giáo, ánh sáng có ý nghĩa của sự trí tuệ. Có trí tuệ thì sáng tấm lòng, đạo đức trong sáng sẽ dẫn đến con người làm nhiều việc thiện, trợ giúp cho đời.
2. Lễ khai kinh
Phần lễ khai kinh được tổ chức vào buổi sáng sớm ngày 19/2. Lễ này chủ yếu cầu nguyện cho quốc thái dân an, chúng sinh an lạc, nhà nhà hạnh phúc.
3. Lễ trai đàn chẩn tế
Lễ này cũng được tổ chức vào ngày 19/2 âm lịch, sau phần lễ khai kinh, mục đích chính là để cầu siêu, cúng thập loại chúng sinh. Thường thì trước đó các đồng bào Phật tử Đà Nẵng gửi danh sách người thân đã qua đời của mình để đến chùa làm lễ cầu siêu. Trong phần nghi lễ này, nhất định phải mời người có giới phẩm ra để làm lễ, không phải ai chủ trì cũng được.
4. Lễ thuyết giảng về Bồ tát Quán Thế Âm và dân tộc
Lễ thuyết giảng về Bồ tát Quán Thế Âm và dân tộc được tổ chức vào buổi sáng ngày 19, sau lễ cầu kinh và lễ trai đàn chẩn tế. Mục đích chính của lễ này chính là ca ngợi tấm lòng từ bi, bác ái của đức Phật Bồ Tát Quán Thế Âm và cầu nguyện cho dân tộc bình an, thịnh vượng.
5. Lễ rước tượng Quán Thế Âm
Đây là phần lễ quan trọng nhất của lễ hội Quán Thế Âm. Lễ được tổ chức vào đúng 10h sáng ngày 19/2 âm lịch, sau bốn nghi lễ ở trên. Sẽ có bốn người khiêng kiệu có tượng Phật bà đi trước và các đồng bào Phật tử đi theo sau. Cung đường của kiệu bắt đầu từ chùa rồi đi xuống con thuyền đậu trên sông Cầu Biện. Thuyền sẽ được chạy vòng vòng quanh sông Cổ Cò. Lễ rước tượng Quán Thế Âm chủ yếu cầu nguyện cho đồng bào, chúng sinh đi biển, làm ăn trên sông nước thuận lợi bình an, không gặp thời tiết khắc nghiệt.
Ngoài 5 nghi lễ trên, lễ hội Quán Thế Âm còn có lễ tế xuân (cúng sơn thủy, thổ thần) cầu nguyện quốc thái dân an. Lễ tế xuân này thường được tổ chức vào buổi tối ngày 18/2 âm lịch. Trong phần lễ tế xuân, các bô lão của các phường Hòa Hải, Hòa Quý khăn áo chỉnh tề, tay cầm theo cờ lọng, đuốc và lồng đèn.
Theo sau có đội nhạc cổ và chiêng trống, nhìn rất hoành tráng. Sau khi làm lễ và đọc văn tế, các bô lão ấy sẽ dẫn đầu đoàn rước cộ xuống bờ sông Cầu Biện rồi mở hội Hoa Đăng. Từ chùa Quán Thế Âm đi quanh các khu phố, dạo qua các làng đá Mỹ Nghệ Non Nước rồi xuống khu du lịch Non Nước và trở lại với lễ đài. Lộ trình này dài khoảng 2km.
Còn phần hội của lễ Quán Thế Âm diễn ra vô cùng náo nhiệt với vô số hoạt động văn hóa – thể thao mang đậm màu sắc văn hóa dân tộc xen lẫn sự đổi mới của hiện như hội hoá trang, hát dân ca, thi cờ, nhạc, hoạ, điêu khắc, múa tứ linh, thả đèn trên sông, hát tuồng,….. Và các hoạt động văn hóa như triển lãm thư pháp và tranh thủy mặc, hội thi thuyết minh về danh thắng Ngũ Hành Sơn, hội thi nấu ăn chay,…..
Với nhiều hoạt động văn hóa mang đậm phong tục của người dân Đà Nẵng nói riêng và cả nước nói chung, lễ hội Quán Thế Âm tuy mang màu sắc tôn giáo nhưng nếu đi sâu vào tình tự dân tộc thì nó cũng đóng góp một phần không nhỏ và phục hồi và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam.
Có thể nói Lễ hội Quán Thế Âm là một lời cầu nguyện đến với đấng tối cao, nguyện cho dân tộc quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, cuộc sống ngày càng thịnh vượng. Lễ hội này cũng là dịp để cho mọi người, mọi giới chan hòa với nhau trong ngày hè, hòa mình vào bản sắc dân tộc để ngày càng tốt đẹp hơn.
Vậy nên, nếu như bạn đã có ý định du lịch Đà Nẵng trong một ngày đẹp trời nào đó thì sao không lựa chọn khoảng thời gian này để hòa mình vào một trong những lễ hội đặc sắc của dân tộc?!